Θα ήθελα να διαβάσεις αυτό το άρθρο με ηρεμία καθισμένος κάπου ήσυχα. Αναρωτήσου αρχικά αν γνωρίζεις κάποιον άνθρωπο με διαβήτη. Είμαι σίγουρη ότι στο ευρύτερο περιβάλλον σου υπάρχει κάποιος. Πως θα αισθανόσουν αν σου έλεγα ότι με βεβαιότητα υπάρχει και κάποιος ο οποίος έχει βιώσει ένα ψυχωσικό επεισόδιο; Τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι 3 στους 100 ανθρώπους έχουν βιώσει έστω ένα ψυχωσικό επεισόδιο στη ζωή τους, κάτι που καθιστά την ψύχωση συχνότερη από τον διαβήτη.

Θα σου ζητήσω να ξανασκεφτείς πόσες φορές έχεις δει καμπάνιες για τον διαβήτη, πόσο συχνά έχει μιλήσει κάποιος φίλος σου για αυτή την ασθένεια, ή με πόση ευκολία κάποιος έχει κάνει την δόση της φαρμακευτικής ινσουλίνης του σε κάποιο κοινωνικό πλαίσιο. Τώρα σκέψου, γνωρίζεις τι είναι η ψύχωση; Έχεις μιλήσει ποτέ με κάποιον γνωστό σου για να σου πει την εμπειρία του, έχεις την ίδια πρόσβαση σε ενημερωτικά στοιχεία; Το πιθανότερο είναι ότι οι περισσότερες απαντήσεις σου θα είναι όχι. Αυτό το άρθρο στοχεύει να συνεισφέρει στην ενημέρωση του ευρύτερου κοινού για μια ασθένεια με αρκετά συχνή εμφάνιση στον νεαρό ενήλικο πληθυσμό, για μια ασθένεια που μας αφορά όλους.

Η ψύχωση αναφέρεται σε εκείνη την κατάσταση κατά την οποία ο ανθρώπινος εγκέφαλος δυσλειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να χάνεται η επαφή με την πραγματικότητα. Όταν ένας άνθρωπος βιώνει μια τέτοια κατάσταση λέμε ότι πέρασε ένα ψυχωσικό επεισόδιο. Εδώ είναι σημαντικό να αναφερθούμε στο πρώτο ψυχωσικό επεισόδιο, το οποίο είναι και η πρώτη επαφή ενός ατόμου με αυτή την κατάσταση. Τα συμπτώματα είναι πρωτόγνωρα και ιδιαίτερα δύσφορα για αυτόν που τα βιώνει δημιουργώντας στο άτομο μια αίσθηση αβοηθητότητας. Αν το άτομο, ή το περιβάλλον του, έχει γνώση περί της ψύχωσης η πρόγνωση είναι αρκετά θετική. Σε αντίθετη περίπτωση δυστυχώς τα πράγματα είναι εκ διαμέτρου αντίθετα, μέχρι το άτομο να καταλήξει τελικά να πάρει την κατάλληλη διάγνωση αλλά και αγωγή.

Τα ψυχωσικά επεισόδια διακρίνονται σε τρείς φάσεις με διάρκεια η οποία δεν είναι ίδια από άτομο σε άτομο. Η πρώτη φάση είναι γνωστή και ως Πρόδρομος και είναι αρκετά δύσκολο να εντοπίσουμε αλλαγές. Ίσως χαρακτηρίζεται από μια μικρή, αλλά αισθητή, διαφοροποίηση της περιγραφής των σκέψεων, των συναισθημάτων και των αντιλήψεων του ατόμου. Η δεύτερη φάση, η Οξεία, περιγράφει τα βασικά ψυχωσικά συμπτώματα όπως η αποδιοργανωμένη σκέψη και λόγος, οι παραισθήσεις ή οι ψευδαισθήσεις. Η τρίτη και τελευταία φάση είναι αυτή της αποκατάστασης και αφορά την διάγνωση και θεραπεία της ψύχωσης, καθώς πρόκειται για μια ασθένεια η οποία είναι απολύτως θεραπεύσιμη.

Προκειμένου να γίνει μια ορθή διάγνωση ο ψυχίατρος ή ο ψυχολόγος συνυπολογίζουν το εκλυτικό γεγονός του επεισοδίου αλλά και τη διάρκεια που τα συμπτώματα είναι ενεργά. Βασιζόμενοι σε αυτούς τους δυο παράγοντες οι ειδικοί διαγιγνώσκουν τους εξής τύπους ψύχωσης:

• Ψύχωση Προκαλούμενη από Ουσίες
• Οργανική Ψύχωση Προκαλούμενη από Ιατρική Κατάσταση
• Βραχεία Αντιδραστική Ψύχωση
• Σχιζοφρένεια
• Σχιζοφρενικόμορφη Διαταραχή
•  Διπολική Διαταραχή (Μανιακή Κατάθλιψη)
• Μείζων Κατάθλιψη

Τα κύρια συμπτώματα όλων των τύπων της ψύχωσης είναι οι συχνές αλλαγές στη διάθεση αλλά και στον τρόπο σκέψης, με πιο συχνό σύμπτωμα τις αφύσικες ιδέες. Τα παραπάνω καθιστούν την κατανόηση του ατόμου από τους γύρω του ιδιαίτερα δύσκολη. Για αυτόν ακριβώς το λόγο κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούμε με περισσότερες λεπτομέρειες στα συμπτώματα.

1. Αποδιοργανωμένη Σκέψη

Όλες οι καθημερινές σκέψεις που κάνει ο μέσος άνθρωπος γίνονται δύσκολο να μπουν σε σωστή σειρά ή είναι θολές, δεν είναι ξεκάθαρες. Η συνομιλία γίνεται συχνά δύσκολη λόγω αδυναμίας συγκέντρωσης, αδυναμίας ανάσυρσης αναμνήσεων, επιβραδυμένης σκέψης και αποδιοργανωμένου λόγου.

2. Ψευδαισθήσεις

Η κατάσταση στην οποία το άτομο βλέπει, ακούει, μυρίζει ή γεύεται πράγματα που δεν υπάρχουν (μου μιλάει ο Θεός).

3. Παραισθήσεις

Οι μη ρεαλιστικές πεποιθήσεις που διατηρεί το άτομο ακόμα και όταν του παρουσιάζονται στοιχεία για το αντίθετο (με παρακολουθούν πράκτορες στο πίσω αυτοκίνητο).

Αυτά τα συμπτώματα και ο βαθμός στον οποίο βιώνονται από το άτομο είναι επί της ουσίας και εκείνα που διαφοροποιούν τη συμπεριφορά. Για αυτό το λόγο κάποιος που ήταν πάντα άθεος μπορεί να αρχίσει να μιλά μόνο για το Θεό αν του «μιλά» ξαφνικά ο Ιησούς, ή κάποιος μπορεί να συχνάζει συνέχεια στο αστυνομικό τμήμα αν πιστεύει ότι κάποιος τον παρακολουθεί. Πιο ακραία έχουμε δει ανθρώπους να επιλέγουν την αφαγία αν έχουν την λανθασμένη πεποίθηση ότι κάποιος δηλητηριάζει το φαγητό τους.

Το πιο σημαντικό όμως, είναι ότι η ψύχωση είναι μια κατάσταση που θεραπεύεται αν το άτομο διαγνωστεί έγκαιρα και ακολουθήσει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και ψυχολογική υποστήριξη. Βοηθήστε να σπάσουμε τα ταμπού των ψυχικών ασθενειών μαζεύοντας γνώση γύρω από αυτές. Άλλωστε δεν φοβόμαστε κάτι που γνωρίζουμε!