Ο ερχομός του δεύτερου παιδιού σε μια οικογένεια είναι ένα γεγονός που περιμένουν όλοι με χαρά και ανυπομονησία, όμως υπάρχει κάτι που δεν υπήρχε την πρώτη φορά. Πρόκειται για το μεγάλο αδερφάκι το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπο με άγνωστα σε εκείνο γεγονότα. Από το μυαλουδάκι των πρωτότοκων παιδιών τις περισσότερες φορές παιρνούν σκέψεις όπως: «Τι συμβαίνει και η μαμά δεν μπορεί να με πάρει αγκαλιά; Γιατί η κοιλίτσα της μαμάς φουσκώνει; Γιατί λείπει τόσες μέρες από το σπίτι; Θα με αγαπούν το ίδιο;». Καλό θα ήταν οι γονείς να προετοιμάσουν έγκαιρα το παιδί για το νέο μέλος προκειμένου να προσαρμοστεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα στα νέα δεδομένα.
Πότε να το ανακοινώσω στο παιδί μου
Ας ξεκινήσουμε από το αρχικό στάδιο που το τεστ εγκυμοσύνης βγαίνει για 2η φορά θετικό. Το πότε θα μοιραστείτε τα χαρμόσυνα νέα με το παιδί σας είναι κάτι που αφορά την κάθε οικογένεια ξεχωριστά. Έτσι, κάποιοι γονείς επιλέγουν να ανακοινώσουν άμεσα στο παιδί τους ότι θα αποκτήσει αδελφάκι, ενώ άλλοι επιλέγουν να περιμένουν να περάσει το πρώτο τρίμηνο πρωτού το ανακοινώσουν. Φυσικά μια τέτοια απόφαση είναι συνδεδεμένη και με την ηλικία του παιδιού. Για παράδειγμα παιδιά μεγαλύτερα των τεσσάρων ετών μπορούν να συλλάβουν πιο εύκολα και ξεκάθαρα την έννοια μιας εγκυμοσύνης σε σύγκριση με μικρότερα παιδιά που ίσως χρειάζεται να δουν την κοιλίτσα να φουσκώνει για να καταλάβουν ότι κάτι συμβαίνει.
Πως να το βοηθήσω να καταλάβει τι συμβαίνει
Όπως αναφέραμε προηγουμένως, η ηλικία του παιδιού είναι καθοριστική για το ποσοστό της πληροφορίας που θα δώσουμε στο παιδί. Συνήθως τα μεγαλύτερα παιδιά, σχολικής ηλικίας, είναι πιο έτοιμα συναισθηματικά να υποδεχθούν το νέο μέλος. Μάλιστα πολλές φορές το νέο μωρό είναι και προιόν δικής τους επιθυμίας. Τα μικρότερα παιδιά από την άλλη ίσως αισθανθούν απειλή ή διατάραξη της συναισθηματικής τους ισορροπίας από μια τέτοια αλλαγή. Μπορούμε λοιπόν να χωρίσουμε τα παιδιά σε 3 μεγάλες ηλικιακές κατηγορίες:
Τα παιδάκια που ανήκουν σε αυτή την ηλικιακή κατηγορία το πιθανότερο είναι ότι δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν τι συμβαίνει στην οικογένεια. Παρόλα αυτά εσείς πρέπει να συζυτήσετε με το παιδί για το μικρό του αδερφάκι χρησιμοποιώντας εικόνες, όπως σχετικά παιδικά βιβλία ή φωτογραφίες με μωράκια.
Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά μπορούν να αισθανθούν ότι κάτι αλλάζι στις ισορροπίες του σπιτιού αλλά και στην εμφάνιση της μαμάς. Πιθανόν να υπάρχουν και σχετικές ερωτήσεις γύρω από το τι συμβαίνει. Πολλές φορές τα παιδάκια αυτής της ηλικίας αντιμετωπίζουν πολύ καλά την εγκυμοσύνη της μαμάς αλλά αισθάνονται δύσκολα όταν το μωρό έρχεται στο σπίτι. Ξεκινήστε λοιπόν διαβάζοντας σχετικά βιβλία, ανοίξτε το μωρουδιακό του άλμπουμ και δείτε μαζί φωτογραφίες λέγοντας ότι και το νέο μωράκι θα μοιάζει κάπως έτσι. Ακόμα μπορείτε να συμπεριλάβετε το παιδί στις προετοιμασίες. Πηγαίντε μαζί για ψώνια, ζητήστε τη βοήθειά του για να φτιάξετε το βρεφικό δωμάτιο, υπάρχουν τόσα που μπορείτε να κάνετε μαζί. Ιδιαίτερα βοηθητική είναι και η χρήση της κούκλας. Μπορείτε λοιπόν να αγοράσετε στο παιδάκι σας μια κούκλα που μοιάζει με μωράκι για την οποία θα είναι υπεύθυνο εκείνο. Έτσι μπορεί να την ταϊζει χρησιμοποιώντας μπιμπερό ή ακόμα και να της αλλάζει πάνα. Αν έχετε στον κύκλο σας φίλους που έχουν μωράκι επισκεφτείτε τους και πείτε στο παιδί σας ότι σε λίγο καιρό θα έχετε και εσείς στο σπίτι ένα τέτοιο μωράκι.
Αν το παιδάκι σας βρίσκεται σε αυτή την ηλικιακή κατηγορία, τότε μπορείτε να συζητήσετε μαζί του για πιο ουσιαστικά ζητήματα, όπως για τις ανάγκες του μωρού, ή για την ομορφιά του να έχεις έναν αδερφό/ή. Η συμμετοχή του παιδιού μπορεί να είναι περισσότερο ενεργή επιτρέποντας στο παιδί να βάλει την προσωπική του πινελιά για παράδειγμα στο δωμάτιο του μωρού.
Σε όποια ηλικιακή κατηγορία και αν ανήκει το παιδί σας θα πρέπει να κάνετε αναφορά στην αγάπη, κάνοντας σαφές ότι η αγάπη πολλαπλασιάζεται και δεν διαιρείται. Έτσι αν η καρδιά της μαμάς και του μπαμπά είχε μια θέση για το μεγάλο παιδί, η καρδούλα τους θα μεγαλώσει και θα δημιουργήσει έναν ξεχωριστό χώρο για το νέο μέλος.
Η ημέρα της γέννησης
Η ημέρα του τοκετού είναι σχεδόν πάντα έκπληξη, εκτός και αν έχετε προγραμματίσει τοκετό με καισαρική τομή. Σε κάθε περίπτωση καλό θα ήταν να έχετε προνοήσει σχετικά με το ποιος θα μείνει με το μεγάλο παιδί τις ημέρες που εσείς θα βρίσκεστε στο μαιευτήριο. Εκείνες τις ημέρες το παιδί πρέπει να ακολουθήσει τη φυσιολογική του ρουτίνα συνεχίζοντας να πηγαίνει στο σχολείο και στις υπόλοιπες δραστηριότητές του. Αν η ηλικία του το επιτρέπει μπορεί να σας επισκεφτεί στο μαιευτήριο. Φροντίστε αυτή η επίσκεψη να γίνει αφού έχετε συνέλθει από τον τοκετό και είστε σε θέση να περπατήσετε και να φροντίσετε τον εαυτό σας. Αν μια τέτοια επίσκεψη πραγματοποιηθεί καλό θα ήταν να έχετε αγοράσει ένα δώρο εκ μέρους του μωρού και να το προσφέρετε στο μεγάλο παιδάκι.
Η ημέρα που θα επιστρέψετε στο σπίτι
Αν δεν έχει πραγματοποιηθεί η επίσκεψη στο μαιευτήριο ακολουθήστε τη διαδικασία με το δωράκι στο σπίτι. Θα ήταν προτιμότερο να κρατά ο μπαμπάς το «αυγό» με το μωρό και η μαμά να έχει ανοιχτή την αγκαλιά της για να κρατήσει το μεγάλο της παιδί. Συζητήστε μαζί του ρωτώντας πως πέρασε αυτές τις ημέρες και συστήστε του το αδερφάκι του. Κάντε σαφές σε όλα τα μέλη της οικογένειας ότι η προσοχή τους πρέπει να είναι μοιρασμένη ανάμεσα και στα δύο παιδιά. Αν βγάζετε βίντεο ή φωτογραφίες το μωρό ζητήστε από το μεγάλο αδερφάκι να συμμετέχει και εκείνο.
Τι γίνεται με τον θηλασμό;
Αν σκοπεύεται να θηλάσετε και σκέφτεστε την αντίδραση του μεγαλύτερου παιδιού, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το πιθανότερο είναι να δείξει περιέργεια γύρω από αυτή τη διαδικασία. Προσπαθήστε να εξηγήσετε με απλά λόγια τι συμβαίνει και αν είχατε θηλάσει και το μεγάλο παιδί αναφερθείτε σε αυτή τη φάση ζωής του. Αν είσαστε μόνη στο σπίτι και με τα δύο παιδιά και θέλετε να θηλάστε μπορείτε να απασχολείτε το παιδί με πράγματα που του αρέσουν όπως η ζωγραφική, η αγαπημένη του μουσική ή ένα παιχνίδι που αγαπά προκειμένου να εξασφαλίσετε λίγο χρόνο ηρεμίας και ησυχίας για να θηλάσετε.
Το μεγάλο παιδί προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή
Είναι συνηθισμένο τα μεγαλύτερα παιδιά να προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή ξεπερνώντας τα όρια που έχετε θέσει ως οικογένεια ή κάνοντας σκανταλιές. Ακόμα και η τιμωρία για εκείνα σε αυτή τη φάση είναι κέρδος καθώς ασχολείστε μαζί τους, άρα κάνουν πράξεις που θα σας θυμώσουν επί τούτου. Το νούμερο ένα που μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε αυτή τη συμπεριφορά είναι να επαινείτε πάντα την καλή του συμπεριφορά. Με αυτό τον τρόπο, αν δηλαδή κερδίζει την προσοχή σας με τις καλές του πράξεις, το πιθανότερο είναι πως δεν θα οδηγηθεί σε άσχημες συμπεριφορές. Άλλα παιδάκια παλλινδρομούν προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή. Με τον όρο παλλινδρόμηση εννοούμε την επαναφορά τους σε πράξεις που χαρακτηρίζουν πρότερα αναπτυξιακά στάδια, όπως η χρήση πιπίλας ή μπιμπερό, ακόμα και η νυχτερινή ενούρηση. Αν συμβεί κάτι τέτοιο μην μαλώσετε το παιδί αλλά αφιερώστε του χρόνο και συζητήστε μαζί του. Πράττει με αυτό τον τρόπο περισσότερο από ανασφάλεια ότι χάνει τη μοναδική θέση που έχει στην καρδιά σας.
Καλό θα είναι να έχετε στο μυαλό σας πως ακόμη και αν προετοιμάσετε το παιδί σας με τον καλύτερο τρόπο ακολουθώντας τις συμβουλές των ειδικών αλλά και το ένστικτό σας, υπάρχει πάντα η πιθανότητα το παιδί σας να μην υποδεχτεί με τον καλύτερο τρόπο το νέο μέλος της οικογένειας. Μπορεί να είναι πια το μεγάλο αδερφάκι αλλά δεν παύει να είναι παιδί. Για αυτό το λόγο αγκαλιάστε το με αγάπη, συζητήστε πολύ μαζί του ανεξάρτητα από την ηλικια του και όλα θα πάνε καλά. Να θυμάστε ότι πρέπει να έχετε πίστη στην οικογενειακή σας δυναμική και στην μέχρι τώρα δουλειά που έχετε κάνει με το μεγάλο σας παιδάκι.