Οι άνθρωποι έρχονται για δύο κύριους λόγους στο γραφείο του ψυχολόγου. Ο ένας είναι όταν αντιμετωπίζουν κάποιο επαγγελματικό πρόβλημα, ενώ ο άλλος όταν η προσωπική τους ζωή δεν είναι αυτό ακριβώς που επιθυμούν. Από την πείρα μου μέχρι στιγμής, λίγοι είναι εκείνοι που προσδιορίζουν επιτυχώς το λόγο για τον οποίο θέλουν να ξεκινήσουν ψυχοθεραπεία. Τις περισσότερες φορές το αρχικό αίτημα του θεραπευόμενου απέχει πολύ από αυτό που στην ουσία τον δυσκολεύει.

Αυτό ακριβώς συνέβη με μια θεραπευόμενη που επισκεπτόταν παλαιότερα το γραφείο μου. Το αίτημα με το οποίο είχε έρθει ήταν να διαχειριστεί ένα πρόβλημα υγείας που αντιμετώπιζε η μητέρα της, ωστόσο σε ότι αφορούσε στην ίδια και στη ζωή της πάντα έβαζε τείχη τα οποία φάνταζαν αδιαπέραστα. Με τον καιρό και αφού οι άμυνές της άρχισαν να πέφτουν, ξεκίνησε να μου μιλά για την προσωπική της ζωή. Ξεκίνησε την αφήγησή της λέγοντάς μου «έχω την τέλεια ζωή, είμαι παντρεμένη με τον τέλειο άντρα και έχουμε φτιάξει πραγματικά μια τέλεια οικογένεια». Κάθισα αναπαυτικά στην πολυθρόνα μου και άρχισα να σκέφτομαι πως θα δουλέψουμε αποτελεσματικά με αυτό που μόλις μου είχε πει. Εκείνη δεν το είχε καταλάβει αλλά μόλις μου είχε φανερώσει τον αληθινό λόγο για τον οποίο ζητούσε βοήθεια. Η ουσιαστική ψυχοθεραπεία είχε μόλις ξεκινήσει.

Παρότι το αίτημα ήταν διαφορετικό, άλλωστε το δουλεύαμε ήδη 2 μήνες, αποφάσισα να της μιλήσω για αυτή της τη φράση. Κανείς άνθρωπος δεν είναι τέλειος, όπως και κανένας σύντροφος αλλά και καμία οικογένεια. Αυτό άλλωστε είναι και η ομορφιά της ανθρώπινης φύσης, πως μέσα από τις μικροατέλειες του καθενός δημιουργείται η μοναδικότητα που μας κάνει προσβάσιμους, οικείους, ερωτεύσιμους. Εκείνη φυσικά αντέδρασε, όπως θα αντιδρούσε ο οποιοσδήποτε άνθρωπος άκουγε κάτι που θα τον έβγαζε από τη ζώνη ασφαλείας του. Στην αρχή θύμωσε που κάποιος «τόλμησε»  να αμφισβητήσει την τελειότητα της οικογένειάς της, στη συνέχεια προσπάθησε να με απαξιώσει σαν επαγγελματία αλλά αυτό δεν λειτούργησε γιατί θα ήταν σαν να αμφισβητεί τον εαυτό της που με επέλεξε, ενώ στο τέλος κατέληξε να προσπαθεί να με πείσει πως όλα όσα μου έλεγε ήταν αληθινά.

Και τι πειράζει, θα έλεγε κάποιος, να πιστεύει ότι η ζωή της είναι τέλεια; Δεν πειράζει όταν ξέρουμε ότι αυτή η τελειότητα για την οποία διατεινόμαστε είναι κατά συνθήκη. Η Χ. όμως πίστευε αληθινά πως είναι τέλεια, δηλαδή δεν εύρισκε κανένα ελάττωμα στον εαυτό της, ούτε στον σύζυγο ή στα παιδιά της. Αφού οι αρχικές αντιστάσεις κάμφθηκαν, κάναμε μια αναδρομή στην παιδική της ηλικία η οποία αποκαλύφθηκε κάτι παραπάνω από κατατοπιστική. Όλη αυτή η ανάγκη να δείχνει τέλεια πήγαζε από εκεί. Αφού λοιπόν αποκτήσαμε αυτή τη γνώση έπρεπε να πυροδοτήσουμε μια αλλαγή στη σκέψη και στη συμπεριφορά. Αυτή η γυναίκα είχε χτίσει μια υπερεκτιμημένη εικόνα γύρω από τον εαυτό της τόσο επαγγελματικά όσο και προσωπικά. Αυτό αντικατοπτρίστηκε όταν κατά τη διάρκεια της θεραπείας κλονίστηκαν και οι δύο πόλοι, δηλαδή έμεινε άνεργη και ανακάλυψε ότι ο σύζυγός της την είχε απατήσει στο παρελθόν.

Το μόνο που απέμενε σε αυτή τη γυναίκα να υπερηφανεύεται για την τελειότητα του ήταν το παιδί της. Παρότι νέα είχε αποκτήσει αρκετά μικρή την κόρη της η οποίο όπως ήταν φυσιολογικό έκανε την επανάσταση της στην εφηβεία. Δεν της έμεινε τίποτα τελικά. Πόσο τυχερή ήταν που είχε ξεκινήσει να δουλεύει ψυχοθεραπευτικά νωρίτερα. Τότε, όταν γκρεμίστηκε όλο το γυάλινο κάστρο της αντιλήφθηκε την παγίδα που έφτιαξε η ίδια στον εαυτό της και έπεσε μέσα. Ήταν και τυχερή όμως γιατί μηδένισε το κοντέρ, έκανε την επανεκκίνησή της σωστά αυτή τη φορά. Αξιολόγησε σωστά τον εαυτό της και τα θέλω της, έμαθε ποια είναι αληθινά και τι μετρά για εκείνη. Έμαθε ότι τους ανθρώπους τους αγαπάμε όπως είναι, δηλαδή η αγάπη μας χωρά και τα ελαττώματά τους.

Είμαι σίγουρη ότι έχουν υπάρξει στο περιβάλλον σας τέλειοι άνθρωποι ή τέλεια ζευγάρια. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα τους συναναστραφείτε να έχετε στο μυαλό σας αυτή την ιστορία. Η ανάγκη μας για τελειότητα πηγάζει από τη βαθιά πεποίθηση ότι δεν είμαστε αρκετοί, ότι δεν αξίζουμε να αγαπηθούμε. Όσο πιο μεγάλη είναι αυτή η ανασφάλεια τόσο περισσότερο τέλειοι επιθυμούμε να δείχνουμε. Χρειάζεται αρκετή προσωπική δουλειά για να καταφέρεις να κερδίσεις αυτή τη μάχη με τις πυρηνικές σου πεποιθήσεις και να βγεις πιο δυνατός, πιο αληθινός, όπως κατάφερε τελικά να κάνει η Χ.

 

*Η παραπάνω ιστορία μεταφέρεται παραλλαγμένη μετά από την άδεια της Χ. για τους σκοπούς του άρθρου.