Όχι πολύ καιρό πριν μπήκε στο γραφείο μου για πρώτη φορά μια υπέροχη κοπέλα, εμφανίσιμη, προσεγμένη, ευγενική. Ήμουν πραγματικά περίεργη τι ήθελε να μοιραστεί μαζί μου. Η πρώτη μας συνεδρία ήταν μια κατάθεση ψυχής από μέρους της, ήταν η αφετηρία του θεραπευτικού μας ταξιδιού. Επιτρέψτε μου να σας κάνω για λίγους συνοδοιπόρους στην ιστορία αυτής της κοπέλας που την ταλαιπωρούσε κάτι όχι και τόσο σπάνιο στις μέρες μας, αλλά εξαιρετικά επικίνδυνο για τη ζωή. Για λόγους ευκολίας ας την πούμε Μαρία (όπως και τη μισή Ελλάδα).

Η "Μαρία" ήταν λίγο πριν την 3^η δεκαετία της ζωής της, ακαδημαϊκά καταρτισμένη, με σταθερή δουλειά και καλό φιλικό κύκλο. Κάποιος θα την αποκαλούσε τυχερή, για εκείνη όμως τίποτα δεν αφηνόταν στην τύχη. Όπως και η εμφάνισή της, την οποία επιμελούνταν με εξαιρετική προσοχή. Η πρώτη μας συνεδρία άρχισε να αποκτά ενδιαφέρον όταν άρχισε να μου λέει πόσο ενεργή ήταν στα social media. Κάπου εκεί η τέλεια εικόνα της έσπασε. Τα μάτια της γέμισαν με θλίψη ενώ μου απαριθμούσε πόσους φίλους/followers είχε. Οξύμωρο θα σκεφτεί κανείς να συννεφιάζει την ώρα που μιλά για κάτι φαινομενικά θετικό. «έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι θυσίες χρειάζεται να κάνεις για να έχεις τόσους ακόλουθους;», με ρώτησε με σπασμένη φωνή. Η αλήθεια είναι πως όχι. Ποτέ δεν είχα αναγάγει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε κάτι τόσο σπουδαίο ώστε να χρειαστεί να κάνω θυσίες για αυτά.

Άρχισε λοιπόν να μου μιλά για τις «θυσίες» της. Μου μίλησε λοιπόν για εκείνες τις κοπέλες που βλέπουν να τρώνε τα πάντα, κυρίως λαχταριστά ανθυγιεινά φαγητά και ροφήματα, ενώ στις φωτογραφίες και στα βίντεο που δημοσιεύουν παραμένουν αψεγάδιαστες.  Καλός μεταβολισμός θα σκεφτεί κάποιος αφελής. Δεν αρκεί μόνο ο καλός μεταβολισμός για κάτι τέτοιο. Μου μίλησε για τις εξόδους με τις φίλες της σε γνωστά εστιατόρια της Αθήνας και για τα λουκούλλεια γεύματα που έκαναν… αμέσως μετά, μου μίλησε για τον αγώνα δρόμου που έκανε στην τουαλέτα για να αναγκάσει τον εαυτό της να κάνει εμετό προκειμένου να μην πάρει τις «κακές θερμίδες» από το φαγητό που μόλις κατανάλωσε. Μου μίλησε για εκείνη τη φορά που πήρε τόσα καθαρτικά μετά από ένα μεγάλο επεισόδιο υπερφαγίας, ώστε τελικά κατέληξε στα επείγοντα… Αλήθεια δεν θυμόταν ποτέ τον εαυτό της να μην τιμωρεί τις κακές διατροφικά ημέρες κάνοντας τρελές και επικίνδυνες δίαιτες.

Νομίζω αν και οι περισσότεροι από εσάς δεν είσαστε ειδικοί κάτι έχετε αρχίσει να καταλαβαίνετε. Η "Μαρία" είχε Ψυχογενή/Νευρογενή Βουλιμία. Είχε με άλλα λόγια μια εν δυνάμει απειλητική για τη ζωή διατροφική διαταραχή. Ας πούμε λοιπόν λίγα λόγια για αυτή την διαταραχή που δυστυχώς αφορά πολλές «Μαρίες» εκεί έξω.

Η νευρογενής βουλιμία (ΝΒ) αφορά εννέα φορές περισσότερες γυναίκες από ότι άντρες και αναφέρεται σε περιστατικά εκτεταμένης υπερφαγίας τα οποία ακολουθεί συστηματική προσπάθεια απαλλαγής από τις ανεπιθύμητες θερμίδες με αθέμιτους τρόπους, μεταξύ των οποίων ο αυτοπροκαλούμενος εμετός (80%-90%), η χρήση διουρητικών και καθαρτικών (30%), ο αυστηρές δίαιτες και η υπερβολική ενασχόληση με τη γυμναστική (δλδ σε τέτοιο βαθμό που καμία άλλη δραστηριότητα δεν είναι δυνατή). Ορισμένα οπτικοποιημένα σημάδια της ΝΒ είναι οι πρησμένοι σιελογόνοι αδένες και η σοβαρή διάβρωση των δοντιών.

Τα διαγνωστικά κριτήρια για τη ΝΒ σύμφωνα με το διαγνωστικό εργαλείο DSM-V είναι τα εξής:

Α. Επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας. Ένα επεισόδιο υπερφαγίας χαρακτηρίζεται και από τα δύο από τα παρακάτω:

1. το να τρώει κάποιος μέσα σε μια διακριτή χρονική περίοδο (π.χ. σε μια περίοδο 2 ωρών) μια ποσότητα φαγητού που είναι σαφώς μεγαλύτερη από όση θα έτρωγαν οι περισσότεροι άνθρωποι κατά τη διάρκεια μιας παρόμοιας χρονικής περιόδου και κάτω από παρόμοιες περιστάσεις.
2. μια αίσθηση έλλειψης ελέγχου του πόσο τρώει κάποιος κατά τη διάρκεια του επεισοδίου.

Β. Επανειλημμένη ακατάλληλη αντισταθμιστική συμπεριφορά για να αποτρέψει την απόκτηση βάρους.

Γ. Η υπερφαγία και οι ακατάλληλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές συμβαίνουν κατά μέσο όρο τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα για τρεις μήνες.

Δ. Η εκτίμηση του εαυτού αδικαιολόγητα επηρεάζεται από το σχήμα του σώματος και του βάρους.

Ε. Η διαταραχή δεν συμβαίνει αποκλειστικά κατά τη διάρκεια επεισοδίων ψυχογενούς ανορεξίας.

Υπάρχουν δύο τύποι Νευρογενούς Βουλιμίας:

• Ο τύπος κάθαρσης: το άτομο εμπλέκεται συστηματικά στην πρόκληση εμετού και την κατάχρηση καθαρτικών, διουρητικών ή ενεμάτων.
• Ο τύπος μη-κάθαρσης: το άτομο δε χρησιμοποιεί την κάθαρση αλλά άλλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές (όπως π.χ. νηστεία, υπερβολική άσκηση)

Έχει παρατηρηθεί ότι η διαταραχή κάνει την εμφάνισή της στο πρώτο μισό της δεύτερης δεκαετίας της ζωής κάποιου (δλδ 20-25 ετών) και είναι πιο συχνή σε ομάδες ανθρώπων που έχουν εξιδανικεύσει ένα αδύνατο σώμα, π.χ. αθλητές, μπαλαρίνες κλπ. όσοι πληρούν τα κριτήρια για τη ΝΒ έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν κάποια συναισθηματική διαταραχή όπως π.χ. η μείζων καταθλιπτική διαταραχή ή μια αγχώδη διαταραχή. Παρατηρείται επίσης και εξαπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν κάποια διαταραχή σχετιζόμενη με εξαρτησιογόνες ουσίες.

Ο αυτοτραυματισμός είναι κάτι που συναντάμε αρκετά συχνά όπως και η παρορμητικότητα με τη μορφή απερίσκεπτων σεξουαλικών συμπεριφορών, μικροκλοπών κλπ. Πιο σπάνια έχουν σημειωθεί περιστατικά όπου χρησιμοποιείται ασκόπως ινσουλίνη (για απώλεια βάρους) που κανονικά χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 1.

Ας συγκεντρώσουμε εκείνα τα συμπτώματα που πρέπει να έχετε κατά νου.

Βασικά συμπτώματα:

Υπερβολική ασχολία με το σχήμα του σώματος και το βάρος

Συνεχής φόβος για την αύξηση του σωματικού βάρους

Συνεχή επεισόδια υπερφαγίας

Αδυναμία ελέγχου της ποσότητας φαγητού που καταναλώνεται

Αυτοπροκαλούμενος εμετός ή υπερβολική άσκηση μετά από υπερφαγία

Χρήση υπόθετων, διουρητικών και καθαρτικών

Αυστηρές δίαιτες μεταξύ των υπερφαγικών επεισοδίων

Διαιτητικά ή φυτικά συμπληρώματα για περαιτέρω μείωση βάρους

 

Η ψυχοθεραπεία στοχεύει κατά κύριο λόγο στην παροχή βοήθειας στον θεραπευόμενο προκειμένου να αντιληφθεί το πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Στις διατροφικές διαταραχές φαίνεται το άτομο να επιδίδεται σε έναν αγώνα ελέγχου. Είναι σαν η ικανοποίηση από τον έλεγχο του βάρους που επιτυγχάνει να τρέφει τη διαταραχή και αντίστροφα. Κλειδί λοιπόν αποτελεί η συνειδητοποίηση της δυσλειτουργικής συμπεριφοράς απέναντι στην τροφή αλλά και της δυσλειτουργικής αντίληψης για το βάρος και το σχήμα του σώματός. Από τους ουσιαστικότερους θεραπευτικούς στόχους είναι η επιτυχής παύση των εκκαθαριστικών συμπεριφορών σε συνδυασμό με την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών και  κατάλληλων τρόπων ελέγχου του βάρους. Τέλος, ίσως το ουσιαστικότερο στάδιο της θεραπείας και εκείνο που θα διασφαλίσει σε μεγάλο βαθμό την μακροβιότητα της θεραπείας είναι η ενδυνάμωση της αίσθησης ελέγχου απέναντι στα ουσιαστικά ζητήματα που αντιμετωπίζει ο θεραπευόμενος, κάτι που επιτυγχάνεται ως αποτέλεσμα της αυξημένης αυτοεκτίμησης που αισθάνεται κανείς.

Για όσους αναρωτιέστε η «Μαρία» είναι καλά, ίσως καλύτερα από πριν και σίγουρα θα χαμογελά διαβάζοντας αυτό το άρθρο γιατί βγήκε νικήτρια από αυτόν τον αγώνα.

Μη φοβάσαι να ζητήσεις βοήθεια, είσαι πιο δυνατός από όσα σε ταλαιπωρούν. Μπορείς να τα καταφέρεις!